TỰ LÀM BẢNG ĐÈN LED TIẾT KIỆM NHẤT

TỰ LÀM BẢNG ĐÈN LED TIẾT KIỆM NHẤT

Mình lớn lên trong vùng quê xa. Mình bắt đầu yêu điện tử từ rất nhỏ. Nhưng nó làm tôi trở nên khác biệt trong số những khác biệt của tôi với mọi người xung quanh. Mình ngở như cả cái huyện này chỉ có tôi là yêu điện tử vậy. Mải đến lớp 9 tôi chỉ mới đọc được sách vật lý 12 và chỉ biết được transistor, điện trở, tụ điện… rồi đến 5 năm sau tôi mới biết ic là gì! Khá là muộn. Mình mong bài viết này như lá thư gửi đến các bạn không được tiếp cận với thế giới điện tử.

Mở bài:

Đèn led đã ra đời năm 1962, Nick Holonyak Jr. là người phát hiện loại điốt phát quang, hay LED (Light Emitting Diode) màu đỏ. Thế đấy, hảy xem chúng ta có gì hôm nay nhờ vào công nghệ led.

Chúng ta mang ơn ông vì công nghệ thắp sáng này và vì:

Led tiết kiệm hơn 75% điện năng tiêu thụ.

Không thủy ngân, bức xạ cực tím, hồng ngoại hay các chất độc trong các thiết bị chiếu sáng trong khác.

Tạo ra ánh sáng lạnh.

Tuổi thọ trên 50.000 giờ, lâu hơn bất kì công nghệ chiếu sáng nào.

Gọn nhẹ là đặc điểm dể nhận thấy nhất.

Trong các ứng dụng màn hình hiển thị hay chiếu sáng thì led luôn tỏ ra vượt trội hơn hết. Hiện tại con người vẩn chưa tìm ra lý do để chê hay là phát minh để thay thế nguồn sáng này. Còn trong tương lai, dự đoán led sẽ kiêm luôn nhiệm vụ truyền dẩn thông tin như wifi (riêng tôi có thể truyền được âm thanh bằng cách điều biên sóng siêu âm hồng ngoại), thậm chí là năng lượng.

Vậy hảy bắt đầu làm quen với led bằng ứng dụng đơn giản nhất nhé!

Thân bài:

Trong giới hạn của led chúng ta sẽ bắt đầu thiết kế riêng cho mình một bảng đèn led nhé!

Đây là hình dáng của led:

Cấu tạo:

Để phân biệt cực tính của led, chỉ cần nhìn vào trong vỏ nhựa, cực âm sẽ to hơn cực dương. Cho dù là led thường, led hồng ngoại hay tử ngoại.

Ngoài ra ta còn led RGB:

Để làm một bảng đèn led dể dàng ta nên chọn:

Led 5mm trên thị trường bán rất nhiều và rẻ. Ví dụ led nhựa trong khoảng 800đ, còn led nhựa đục thì khoảng 270đ đến 400đ. Mình thích dùng nhựa đục bởi nó rẽ và sáng đều hơn led trong ( dể nhìn nghiêng hay lở đứt củng không tiếc lắm).

Đây là số liệu cho led nhé:

Nhân vật chính đã giới thiệu sơ rồi nhé, sau đây là dụng cụ cần cho công việc nhé:

Búa

Kéo

Kềm cắt, mỏ nhọn

Mỏ hàn, chì, nhựa

Súng nhựa silicon

Dây điện

Nguồn 12V 1A

Boad đa năng

Ic 4017

Transistor A1013

Điện trở (4,5k, 330ohm, 10k)

Đèn chớp

Mình đã cần thêm:

Alu (nhôm ốp nhựa dùng cho trang trí)

Kềm và đinh rivert

Nhôm chử V 12mm

Mủi khoan 4mm

Và nhiều thứ linh tinh đê hoàn thành phần vỏ hộp.

Trước tiên mình xác định lổ để gắn led trên tấm alu. Sau đó là dùng mủi khoan 1mm khoan trước một lần. Cuối cùng là dùng mủi khoan 4mm để khoan lổ gắn led. Sở dỉ mình khoan bằng mủi 4mm vì khi khoan bằng khoan cầm tay có thể lổ sẽ rộng hơn hay loe ra không đẹp, 4mm sẽ loại trừ được điều đó. Với lại khi bạn khoan lổ dưới 5mm (độ rộng của led), led gắn vào alu sẽ khít hơn và đẹp hơn, dể dàng cho các thao tác sau này.

Trước khi gắn led mình hoàn thành vỏ hộp cho bảng đèn bằng nhôm chử V gắn lại bằng đinh rivert, giúp bảng đèn chắc chắn hơn, khi mình gắn bóng đèn hay lắc lư củng dể dàng hơn.

Khoan xong gắn led vào lổ và hàn chân led. Sau đây là cách hàn chân led:

Với điện áp 12V mắc 3 led nối tiếp với 1 điện trở thành một dảy, và mắc tất cả các dảy khác lại với đường âm nối chung. Nối xong tất cả các led ta sẽ gom cụm các led với nhau. Lưu ý các cụm nối chung đường âm và chỉ nối chung đường dương cho mổi cụm để mổi cụm được điều khiển đóng ngắt bằng một transistor tách biệt với các cụm còn lại:

Còn đây là thành quả cả ngày của mình nè:

Bạn phải hết sức lưu ý:

+ Phải gắn led đúng cực để khỏi phải làm lại.

+ Phải kiểm tra led còn tốt hay không bằng VOM

+ Không để các chân gần quá gây chạm sẽ mất rất nhiều thời gian sửa chửa

Giờ xong, sau khi đã lắp tất cả các led với nhau và cả transistor như hình vẽ mình sẽ cố định dây lại, tất nhiên là đã kiểm tra transistor gắn vào tốt, gàn dây thật gọn gàng để đón mạch điều khiển chớp vào.

Trong mạch của mình do phải tiết kiệm tối đa chi phí nên mình chọn ic 4017:

Ic 4017 giá chỉ 7000đ, rất kinh tế  để điều khiển chớp cho bảng đèn. Trong khi giá board điều khiển khá đắt đỏ. Với thiết kế cho mạch đèn thì bạn không càn phải lo về vấn để hư hỏng.

A1013 là transistor thuận, kích dẩn bằng nguồn âm. Mổi transistor có thể chịu đựng được 50 led. Khi ic 4017 làm việc, nó sẽ bắt đầu đếm từ 1 đến 10, trong 1 thời điểm chỉ có 1 xung dương bật lên. Vậy ta không thể chỉ nhìn nó chớp mổi lần một cụm bóng đèn. Mình lắp đèn quảng cáo nên lắp như vậy khó mà đọc được chử. Thế mình mình chọn A1013. Trong 1 thời điểm chỉ có 1 xung dương và 1 transistor ngưng dẩn.

Mạch nguyên lý cho ic:

Mạch dùng ic4017 cần có một mạch tạo dao động nhưng mình không muốn lắp thêm, vì mạch dao động sẽ tốn thêm chi phí và thời gian rất phiền phức. Mạch của mình chỉ dùng 1 led chớp 7 màu. Ic đèn chớp hoạt động sẽ tạo ra dao động kích vào chân  14 của ic. Với lại dao động của đèn chớp không ổn định kết hợp với cách mắc các dảy đèn ngẩu nhiên tạo hiệu ứng không trùng lặp. Nguồn cấp vào chân số 16, chân 8 xuống mass. Các chân tín hiệu nối với điện trở 10k như trong hình. Ráp vào board đa năng sẽ như thế này:

Trong hình thì các chân 9, 10, 11 mình nối điện trở 4k7, vì các bóng đèn khác mà nên hơi tối. vẩn không sao. Tất cả nối với chân B mổi transistor nhé! Nếu hơn 10 cụm đèn, tức hơn 10 transistor cứ dùng chung chân B transistor. Đón board vào bảng nhé.

Cho board vào trong cần phải cách điện với kim loại xung quanh bảng, các vụn kim loại sẽ làm chập các đường mạch gây tắt hoặc cháy mạch là vậy. Cuối công đoạn vẩn là đi dây điện gọi gàng, tra keo silicon vào các đường mạch có thể chập nhất. Phòng tránh tối đa trường hợp dây điện sẽ xê dịch và chạm vào nhau. Thế nhưng một bảng đèn chắc chắn, gọn đẹp sẽ ghi điểm và tạo cảm giác an toàn hơn. Vậy cấp điện vào là chạy rồi:

Kết luận:

Làm bảng đèn tuy không khó về mạch điện. Nhưng với số lượng đèn lớn, dây dẩn nhiều sẽ rất rắc rối khi làm. Điều quan trọng là thận trọng và thật sự kiên nhẩn. Và tất nhiên không phải đức tính này cần ở người thợ điện mà mổi ngành nghề đều cần. Nó xuất phát từ tình lòng đam mê. Và bạn chỉ cần thật sự yêu nó, bạn sẽ làm được!